Zgnilizna korzeni, a także zgnilizna łodygi, to jedne z najczęstszych chorób występujących zarówno w uprawach hydroponicznych, glebowych, jak i bezglebowych. Szczególnie groźny jest grzyb z rodzaju Pythium, który rozwija się w sprzyjających warunkach wilgotnego, słabo natlenionego środowiska.
W uprawach glebowych trudniej kontrolować stan systemu korzeniowego, dlatego tak ważna jest profilaktyka i wczesne rozpoznawanie pierwszych objawów choroby. Niestety, nawet silnie porażona roślina może przez długi czas nie wykazywać wyraźnych zmian w częściach nadziemnych – mimo to wzrost i plonowanie mogą ulec znacznemu ograniczeniu. Pythium działa jak niewidoczny drapieżnik, który potrafi zniszczyć roślinę od korzeni w górę.
Objawy zewnętrzne sugerujące zgniliznę korzeni:
- Spowolniony wzrost roślin bez wyraźnej przyczyny.
- Więdnięcie liści, szczególnie w partiach szczytowych, które stają się wiotkie i zdeformowane.
- Żółknięcie liści, zaczynające się od dolnych partii.
- Zaczerwienienie szyjki korzeniowej, które przechodzi w brązowo-czarny pierścień wokół łodygi.
Główne przyczyny występowania Pythium w glebie
Zgnilizna korzeni często pojawia się już na etapie siewek, dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie podłoża i warunków uprawowych. Poniżej znajdziesz najczęstsze czynniki ryzyka:
1. Słaba przepuszczalność podłoża
Rośliny potrzebują dobrze napowietrzonego i przepuszczalnego podłoża. Zadbaj, by gleba zawierała co najmniej 25% perlitu lub innych materiałów poprawiających strukturę (np. sterylizowane otoczaki czy kamyki).
Wskazówka: Na dno doniczki wysyp warstwę żwiru, a dopiero potem dodaj podłoże. To zapobiegnie jego osiadaniu i poprawi odpływ wody.
2. Nadmiar wody
Rośliny nie powinny być stale zalewane. Pozwól glebie przeschnąć pomiędzy podlewaniami. Regularne przesuszanie warstwy korzeniowej ogranicza rozwój chorobotwórczych mikroorganizmów i poprawia dostępność tlenu.
3. Zastoiny wodne
Zalegająca woda szybko traci tlen. Korzenie nie mogą wtedy oddychać, a beztlenowe środowisko sprzyja rozwojowi Pythium.
Dobra praktyka: Podlewaj rośliny rano, gdy są najbardziej aktywne. W ciągu dnia gleba zdąży przeschnąć, co zapewni jej lepsze napowietrzenie na noc.
4. Niedobór światła i niska temperatura
Brak światła powoduje słaby wzrost, a obniżona temperatura gleby spowalnia transpirację i sprzyja przesiąknięciu podłoża. Stres rośliny osłabia jej odporność.
Rozwiązanie: Zadbaj o odpowiednie oświetlenie, szczególnie w uprawach indoor. W przypadku uprawy zewnętrznej rozpocznij wysiew dopiero po 1 czerwca – gdy gleba będzie odpowiednio ciepła.
Dodatkowe porady
- Można dodać 5 ml środka grzybobójczego No-Damp do roztworu nawozowego. Pamiętaj jednak, że może on hamować rozwój korzeni.
- Zgnilizna łodygi może wynikać z przelania lub przysypania młodej łodygi mulczem. Usuń natychmiast wszystkie zainfekowane fragmenty – bez litości!
- Zmień sposób podlewania i stosuj odpowiednie środki ochrony roślin, aby zwiększyć szanse na uratowanie uprawy.